Morvern Callar, inanılmaz bir yolculuk filmi. Morvern yılbaşı ağacının yarattığı atmosferin içinde, yanında ölü erkek arkadaşıyla uyanıyor. Filmin geneli bu yoğunluk ve karanlık atmosferde geçiyor. Morvern bir süre bunu algılayamıyor ayağa kalkıp erkek arkadaşının öldüğünü gördüğünde bilgisayardaki “Read Me!!!” yazısına gözü çarpıyor ve erkek arkadaşının ona bıraktığı notu okumaya başlıyor. Bir kitap yazdığını ama yayınlamaya fırsatı olmadığını ve Morvern’dan yayınlamasını istiyor. Morvern’a yaptığı “Anlamaya çalışma” uyarısı sanki Lynne Ramsay’nin seyircilerine yaptığı bir uyarı gibi. Anlamaya çalışma, hisset!
Lynne Ramsay Kimdir?
5 Aralık 1969 doğumlu, Ulusal Film ve Televizyon Okulu (NFTS) mezunu, İskoçyalı yazar, yapımcı, yönetmen.
Henüz az filmi olmasına rağmen geleceğin en iyi yönetmenleri arasında sayılacağı öngörülen Lynne Ramsay’nin ilk filmi Ratcatcher, tam bir başyapıt. Morvern Callar, We Need to Talk about Kevin, You Were Never Really Here gibi kariyerinin devamında çektiği filmlerle de kendini kanıtlıyor. Kısa film dalında da kendini gösteren Ramsay, Swimmer ile BAFTA en iyi kısa film ödülünü alıyor. Lynne Ramsay tüm filmleriyle bir yolculuğa çıkarıyor. Sonunun bir yere varıp varmamasını önemsemiyor ama yarattığı anlarla yolculuktan keyif almamızı ve hissetmemizi sağlıyor.
Yazının devamı spoiler içermektedir.
Morvern Callar Nasıl Bir Yapıt?
Morvern’dan erkek arkadaşının da not aracılığıyla söylediği gibi ona bir anma töreni yapmasını, yazdığı kitabı kendi adıyla değil de onun anısını yaşatmak adına, onun adıyla yayınlatmasını, en azından ölüsünü kaldırmasını ve öngörülen şekilde acı çekmesini bekliyoruz. Morvern’ın iç dünyası ise bambaşka bu yüzden bizi öngörülen bir yas süreci yerine partiler, duygu karmaşaları, kokana kadar kaldırmadığı bir ceset bekliyor.
Bu duygu karmaşalarını görebilmemiz için sürekli Morvern’ın yüzüne zoom yapılıyor. Filmin temel taşlarından biri ise erkek arkadaşının bıraktığı kaset. Kaseti bulur bulmaz filmin arka fonunu müzik dolduruyor ve filmin son sahnesine kadar süren bir yolculuğa Morvern ile beraber başlamış oluyoruz. “Everything you do is a balon” ile başlayan müzikler sahneye göre bazen anlam kazanarak devam ediyor. Erkek arkadaşının cesetinden kurtulduğu sahnede ‘I’m sticking with you’ dinlemesi ise manidar. Morvern’ın her yaptığı soğukkanlı hareketinde, elinin titremesi gibi o kadar da soğukkanlı olmadığına dair ayrıntılar görüyoruz bu da Morvern’ın bir çeşit yasta olduğuna dair teorilerimi güçlendiriyor. Morvern’ın çevresi olaydan tamamen habersiz.
Kaldı ki en yakın arkadaşı Lanna bile öyle. Lanna karakteri filmin başından sonuna kadar sürekli karşımızda olan pek de kıvrak zekalı olmayan bir karakter. Morvern onun yanında olmasını istiyor ve erkek arkadaşının anma töreni için olan parayı onunla tatile gitmek için kullanıyor. Belki de erkek arkadaşından kaçmak için kullanıyor. Ne kadar kızgınlık, üzüntü gibi duyguları göstermese de sürekli terk edildiğini söylediğinden ona kızgın olabileceğini düşünebiliriz. Hatta bu tatilde otelde yabancı bir erkekle birlikte oluyor. Sevgilisinin ölümünün üstünden geçen kısa süre sonra bunu neden yaptığını sorgulayabiliriz ama Morvern bambaşka bir karakter ve ‘yas’ı da bambaşka kaldı ki bunu yapmadan önce ilk defa gözlerinden yaş aktığını görüyoruz.
Morvern toprak gördüğü her anı ona dokunarak geçiriyor. Solucanları ve böcekleri çok seviyor. Burada sevgilisine olan özlemini düşünmeden edemiyorum. Onu gömdüğü için onunla temas eden her şeyi içselleştiriyor, seviyor ve bundan kaçamıyor. Tüm bu alışılmışın dışında yaşanan yas dönemi kasetteki şarkıların bitmesiyle ve kitap için teklif edilen yüksek meblağı kabul etmesiyle bitiyor. Kaset bitti, yas bitti ve artık yeni bir hayat zamanı.
Ona yası anımsatmayacak bir hayat! Morvern yeni hayatına nerede nasıl devam etti bilmiyoruz ama onu en son onu tren istasyonunda görüyoruz. Çoğumuz onun için iyilik dilemiyoruz belki ama az çok hissediyoruz, haklı veya haksızlık gibi bir durumun olmayacağını biliyoruz. Morvern karakteri umarım Ramsay’nin hayal dünyasında mutlu bir hayat yaşıyordur.
