Öncelikle Michelin, hepimizin bildiği ünlü lastik markası olan Michelin. 1888’de Fransa’da kurulan bu lastik markası, tarih 1900’lerin başını gösterdiğinde bir rehber hazırlama kararı aldı. Tabi ki o zamanlar araba kullanımı daha yeni yeni başladığı için, insanları lastik satın almaya teşvik etmek için hazırladılar. Bu rehberler, ücretsiz bir şekilde müşterilere dağıtılmaya başlandı.
Rehberlerin amacı, başta Fransa ile sınırlı kalmak üzere, müşterilerinin konaklayabilecekleri oteller, araba tamircilerinin lokasyonları, sınırlı sayıdaki benzin istasyonlarını listelemekle birlikte araba sahiplerine kullanabilecekleri hap bilgileri sunma gayesi taşımaktaydı. Yıllar geçtikçe Michelin markasının kurucuları, rehberlerin oldukça popülerleştiğini görünce hem içeriklerini değiştirme kararı aldılar hem de bu rehberleri para ile satmaya başladılar.
Yenilenen içerikte, Paris’te bulunan restorant önerileri eklendi, araba reklamları kaldırıldı. Restorant bölümünün eklenmesi ile birlikte eskiye oranla daha da popüler hale gelen Michelin Rehber’inin ünü, Fransa Sınırlarını da aştı. Restorant tavsiyelerinin adeta bir sektör olduğunu keşfeden Michelin Kardeşler, Fransadan sonra Belçika, sonrasında tüm Avrupa’ya yayılacak olan bir rehber yayınladı. Böylelikle Michelin Rehber’i ve Yıldızlama Puan Sistemi doğmuş oldu.
İşletmeleri Değerlendiren Baş Mimarlar: Müfettişler
1926 Yılında Michelin Kardeşler, belirledikleri restorantları değerlendirmesi için yemek müfettişleri ile anlaştı. Böylelikle restorantlara, kimliklerini gizli tutan gizli müfettişler tarafından belirli kriterlerde derecelendirmeye tabi tutularak kaliteli görülen işletmelere prestij göstergesi olarak ‘Michelin Yıldızı’ verilmeye başlandı.
Michelin Yıldızı
Michelin Yıldızı Sistemi, restorantların ziyaret edilmesi ve belirlenen bazı kriterler göz önünde bulundurarak michelinin müfettişleri tarafından işletmelere verilen bir puanlama yoludur. Dünyanın en prestijli restoran derecelendirme sistemi olarak kabul edilmektedir. Bu sistem, her yıl güncellenerek kendini yenilemektedir. Bunun amacı, restorantların istikrarını teşvik edilmesini sağlamaktır. Yıldız sisteminde, müfettişlerin işletmelere en fazla verebileceği yıldız sayısı 3’tür. Yıldızların anlamları ise şu şekilde:
- 1 yıldız: “Alanında çok iyi bir restoran”
- 2 yıldız: “Öyle mükemmel bir yemek ki kesinlikle rotanızı değiştirmenize değecek”
- 3 yıldız: “Fevkalade bir mutfak, özel bir yolculuğa değer”
Peki bu gizli müfettişler tarafından değerlendirilen işletmelere, hangi kategoriler baz alınarak yıldız verilmekte? Ürünün kalitesi, pişirme teknikleri, lezzetlerin uyumu, menüdeki tutarlılık gibi faktörler dikkate alınırken, sanılanın aksine dekorasyon, servis gibi unsurlar yıldız verilmesindeki sebeplerden biri olarak kabul edilmemektedir. Tabi ki yıldız verilme aşamasında kararı tek bir müfettiş vermemektedir, birden fazla müfettiş sipariş vererek deneyimlerini diğer müfettişler ile paylaşmaktadırlar.
Müfettişler, restorantları günün farklı zaman dilimlerinde ziyaret ederek farklı öğün tercihlerini deneyimlemeleri dikkat edilen başkaca bir detay. Tüm müfettişler, MICHELIN Rehberi olan ülkelerde yemek yemeleri için dünyanın dört bir yanına gönderilmektedir. Ayrıca bu ekip, hiçbir şekilde hizmet aldıkları restoranta geri bildirimde bulunmamaktadır.
Dünyadaki ve Türkiye’deki Yıldızlar
Dünyada 38 ülke, Michelin Rehber’i kapsamında. Dünya üzerinde 2668 restoranın tek Michelin yıldızı, 480 restoranın 2 Michelin yıldızı bulunuyor. 137 restoranın ise 3 yıldızı mevcut. Geçen yıl Türkiye, Michelin Rehberi listesine eklendiğinden, 2023 yılında İstanbul’da toplamda 5 restoranta yıldız takdim edildi. 4 restoran (Mikla, Nicole, Araka, Neolokal) 1 yıldız, Fatih Tutak’ın ‘Turk Restoranı’ ise 2 yıldız ile ödüllendirildi. Ayrıca, Neolokal; sürdürülebilir gastronomiye yönelik öncü yaklaşımından dolayı kırmızı yıldızına bir de sürdürülebilirliği simgeleyen yeşil yıldız ekledi.
2024 yılında ise, Michelin, Türkiye’deki seçkisine İzmir ve Bodrum da dahil 58 yeni restoranı dahil etti. Yeni seçkide 7 restoran Michelin Yıldızı’na layık görüldü.
Yıldız Dışındaki Değerlendirme: Michelin Seçkisi
Michelin müfettişlerinin ziyaret ettikleri fakat yıldız vermedikleri bir kategori daha mevcut. Müfettişlerin yayımladıkları bu listede, yıldız alamasa da gidilmesi gereken işletmelere yer vermekte. 2024 Yılı rehberinin açıklanması ile birlikte Türkiye’de şu an 111 restoran listede yer almaktadır.
Michelin Yeşil Yıldız Nedir?
Son olarak, Michelin, 2020’den beri yeni bir yıldız rütbesine Rehber’ında yer verdi: Étoile Verte. Yeşil yıldız olarak çevirebileceğimiz bu kategori, sürdürülebilir gastronomi konusunda uzmanlaşmış işletmelere verilmekte. Michelin Rehberi tarafından önerilen 15.000’den fazla restoran arasından yaklaşık 350 işletme Yeşil Yıldız alabildi. Bu yıldızlardan biri de, Türkiye’den bir restoranta ait: Neolokal.
