Lenna’nın Hikayesi
Kahramanımızın adı Playboy dergisinde Lenna olarak yazılmıştır ama asıl ismi İsveççe Lena olarak yazılmaktadır. Lena Soderberg, İsveç’te yaşayan, mutlu bir evliliğe ve üç çocuğa sahip İsveçli kadındır. Günümüzde hala hayatta olan Lenna, şu anda 68 yaşındadır.
70’li yılların ortalarında, İleri Araştırma Projeleri Ajansının (şu anda DARPA olarak da bilinir) sağladığı fonla, üniversitenin Sinyal ve Görüntü İşleme Enstitüsü’ndeki bir ekip dijital görüntü işleme alanında öncü çalışmalar yürütmekteydi. Daha sonralarda Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği profesörü olan Andrew Sawchuk, 2001 yılında bir endüstri bültenini yayınladı ve ekip üyelerinden genellikle ellerinde bulunan stok görüntülerini tarayarak algoritmalarını test etmelerini istedi. Ancak, 1973’te yılında ellerinde yeterli çeşitlilikte stok görüntü bulunmamaktaydı. İstedikleri şey daha parlak ve insan yüzü olan bir görüntüydü.
Aynı gün, profesörün meslektaşlarından bir Lenna’nın bulunduğu Playboy dergisini iş yerine getirdi. Bu görüntünün tam istedikleri tarzda bir görüntü olduğuna karar veren araştırma ekibi, 512×512 piksellik eski nesil tarayıcılarına sığacak şekilde Lenna’nın omuzlarından alt kısmını keserek günümüzde kullanılan görüntüyü elde ettiler.
Orijinal Playboy görüntüsüne ulaşmak için buraya tıklayınız. (Görsel çıplaklık içermektedir!)
.jpeg Formatına Temelleri
Görüntü, Lena’nın (ve uzun yıllar Playboy dergisinin) haberi olmadan, uzun yıllar boyunca görüntü işleme araştırmalarında en çok kullanılan resim haline geldi. Günümüz internetinin öncüsü olan ARPANET’e yüklenen ilk fotoğraflardan biriydi ve belki de en önemlisi, Lena, her yerde bulunan .JPEG ( karmaşık dijital dosyaların aygıtlar arasında aktarılmasını ve akıllı telefonlarda görünmesini sağlayan bir sıkıştırma türü) resim formatını geliştirmek için kullanıldı.
Neden Lenna’nın Görüntüsü Kullanıldı?
Zaman içinde, araştırmacılar kendi test görüntüleri koleksiyonlarını oluşturdular lakin o zamanlar tarayıcılar çok yaygın olmadığından dolayı Güney Kaliforniya Üniversitesi’nin resim kütüphanesi hızla ülke çapında bilim adamlarının kendi işleme algoritmalarını test etmeleri için kullandıkları standart bir araç haline geldi. Uzmanlara göre, bu teknolojide kullanmak için özellikle Lena ideal bir imajdı çünkü sıkıştırma algoritaları için şapkasındaki tüyler büyük bir zorluk sağlıyordu ve görüntü birçok kişi tarafından “dikkat çekici” olarak görülüyordu.
(512×512 piksel)
Günümüzde Lenna’nın Kullanımı ve Sektöre Etkileri
Görüntü, döneminde telif haklarıyla korunmasına rağmen kullanılmıştır. Playboy dergisinden hiçbir zaman izin alınmadı ve elbette, Lenna, bilgisayar bilimcileri arasındaki popülaritesinin farkında değildi ve onun da onayını almadı. Günümüzde yayınlanan yeni bir belgesel olan Losing Lena, artık Lenna’nın görüntüsünün teknoloji araştırmalarında kullanılmasına son vermeye çalışıyor.
Bu konu dikkatiniz çektiyse Facebook Watch üzerinden yayınlanmış 30 dakikalık belgeseli izlemek için buraya tıkyabilirsiniz.
Görüntünün günümüzde dahi aktif bir şekilde kullanımının, sektörde olan kadınlar için büyük bir baskı oluşturduğu düşünülüyor. Lenna’yı kodlamalarda kullanılan bir resim görüntü olarak emekli etmek, telif hakkı, rıza veya etik kurallarından öte kadınların teknolojide kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlamak için gerekli bir adım olarak görülüyor.
Yazıyı çok beğendim. Teşekkürler.